اما علائم و نشانه‏هاى ظهور که هر یک نویدى از نزدیک شدن ظهور آن حضرت (عج) است فراوان است که به ذکر مهم‏ترین آنها اکتفا مى‏کنیم: 1- خروج سفیانى: سفیانى مردى از نسل ابوسفیان است که پیش از ظهور حضرت خروج مى‏کند و پس از ظهور با امام مى‏جنگد.

امام صادق (ع) فرمود: «ما و خاندان ابوسفیان دو خاندانى هستیم که بر سر دین خدا با هم دشمنى داریم. ما سخن خداوند را تصدیق کردیم و آنان تکذیب کردند. ابوسفیان با پیامبر (ص) مبارزه کرد و معاویه با على (ع) و یزید با حسین بن على (ع) به مخالفت برخاستند و سفیانى نیز با قائم (عج) خواهد جنگید،(2).

2- خسف در بیداء: خسف یعنى، فرو رفتن و بیداء سرزمین بین مکه و مدینه است و مراد از آن فرو رفتن لشکر سفیانى در زمین است.

على (ع) فرمود: در آستانه ظهور قائم ما، مهدى (عج) سفیانى خروج مى‏کند. سپاه وى به سوى مدینه حرکت مى‏کند و چون به سرزمین بیداء مى‏رسند خداوند آنها را در کام زمین فرو مى‏برد،(3).

3- خروج یمانى: سردارى است از یمن که قیام کرده و مردم را به حق و عدل دعوت مى‏کند.

امام صادق (ع) فرمود: قیام خراسانى و سفیانى و یمانى در یک سال و یک روز خواهد بود و در این میان هیچ پرچمى به اندازه پرچم یمانى دعوت به حق و هدایت نمى‏کند،(4).

ظاهراً خراسانى نیز دعوت به حق مى‏کند.

4- قتل نفس زکیه: نفس زکیه یعنى، انسان پاک.

امام باقر (ع) فرمود: «بین ظهور مهدى (عج) و کشته شدن نفس زکیه بیش از پانزده شبانه‏روز فاصله نیست»،(5).

5- صیحه آسمانى: ظاهراً صدایى است که در آستانه ظهور از آسمان شنیده مى‏شود.

امام باقر (ع) فرمود: «ندا کننده‏اى از آسمان نام قائم را ندا مى‏کند پس هر که در شرق و غرب است آن را مى‏شنود،(6).

درباره تعداد یاران خاص آن حضرت کلیاتى وارد شده است مانند این که: امام باقر (ع) فرمود: سوگند به خدا، سیصد واندى نفر بدون وعده پیشین گرد مى‏آیند در میان آنان پنجاه زن است،(7).

درباره ویژگى‏هاى یاران حضرت نیز طبق برخى از روایات خداشناسى، عبادت و بندگى، شجاعت، فرمانبرى، ایثار، زهد و ساده‏زیستى و نظم و انضباط از صفات آنان شمرده شده است.

نشانه‏هاى دیگرى نیز وجود دارد که براى مطالعه آن ر. ک: 1- ظهور نور، على سعادت‏پرور، نشر تشیع 2- علائم ظهور امام زمان (عج)، محمد حسین همدانى، انتشارات صحفى 3- نشانه‏هاى ظهور، سادات مدنى، نشر منیر 4- از ولادت تا ظهور، کاظم قزوینى، ترجمه: فریدونى، نشر آفاق 5- از ولادت تا ظهور، کربى، انتشارات الهادى 6- چشم به راه مهدى، جمعى از نویسندگان دفتر تبلیغات اسلامى قم، چاپ اول زمستان 1375، صص 316- 245 7- مقاله بررسى نشانه‏هاى ظهور، اسماعیل اسماعیلى شرایط جهان بعد از حکومت منجى با قبل از آن تفاوت کلى خواهد داشت. طبق بیان روایات جامعه انسانى در آن دوران از لحاظ مادى و معنوى به رشد واقعى خود خواهد رسید. در روایتى از امام صادق (ع) آمده است: ان الله خیر ذالقرنین السحابین الذلول والصعب، فاختار الذلول و هو ما لیس فیه برق ولا رعد و لواختار الصعب لم یکن له ذلک لان الله ادخره للقائم علیه السلام خداوند ذوالقرنین را در انتخاب دو ابر رام و سرکش آزاد گذاشت و او ابر رام را انتخاب کرد که رعد و برقى در آن نبود و اگر سرکش را برمى‏گزید حق او نبود زیرا خداوند آن را براى قائم ذخیره کرده است،(8).

از این روایت استفاده مى‏شود که امام مهدى (عج) از وسایل گوناگون و ابزارهاى مختلف در بالا رفتن و حرکت بین ستارگان آسمان‏ها و جهان بالا استفاده مى‏کند و همچنین استفاده مى‏شود که در دوران حکومت آن حضرت و بعد از آن- دوران حکومت فرزندان آن حضرت و دوران رجعت- ارتباطى بین ساکنین کره زمین و آسمان‏هاى هفتگانه و زمینهاى ششگانه خواهد بود، بدین معنا که رفت و آمد و مسافرتى بین آنها ایجاد مى‏شود،(9).

به طور کلى شرایط جهان در زمان حکومت منجى فرق خواهد کرد، اما این که بعد از حیات آن حضرت شرایط جهان در چه وضعى خواهد بود، مى‏توان گفت آنچه به اعتقاد ما مزیت دارد این است که حکومت جهانى آن حضرت تا پایان دنیا استمرار خواهد داشت و بعد از او فرزندان وى که ادامه دهندگان راه آن حضرت مى‏باشند به حکومت مى‏رسند و بعد دوران رجعت مى‏رسد که بعضى از پیامبران و امامان اهل‏بیت (ع) به دنیا باز مى‏گردند و تا پایان این جهان حکمرانى خواهند کرد،(10).

در قرآن و سنت نیز آمده است که قیامت داراى مقدمات و نشانه‏هایى است که پى در پى در زمین و آسمان و جامعه بشرى پدید مى‏آید و طبق برخى از روایات حکومت حضرت مهدى (ع) از نشانه‏هاى قیامت است و علائم رستاخیز پس از حکومت آن حضرت آغاز مى‏گردد و از جمله این علائم رجعت مى‏باشد. لذا بعد از حکومت آن حضرت انتظار به معناى قبلى نخواهد بود و اگر انتظارى هم مطرح باشد انتظار رجعت و قیامت است و هدف انسان‏ها بعد از ظهور نیز همان هدفى است که قبل از ظهور داشته‏اند وآن رسیدن به کمال و قرب الهى است که هدف آفرینش انسان است. منتهى بعد از ظهور موانع کمال و رسیدن برطرف شده و عوامل و زمینه کمال در تمام ابعاد رشد مساعد است.

براى آگاهى بیشتر ر. ک: 1- على کورانى، عصر ظهور، ترجمه عباس جلالى 2- شیعه و رجعت، آیت‏الله‏حاج محمد میرشاه ولد

پى‏نوشت‏

 (1) (براى آگاهى بیشتر ر. ک: عصر ظهور، على کورانى، ترجمه عباس جلالى، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامى)

 (2) (بحارالانوار، ج 52، ص 182)

 (3) (ینابیع الموده، قندوزى، چاپ بصیرتى، ص 427)

 (4) (کتاب‏الغیبه، نعمانى، ص 252)

 (5) (الارشاد، ج 2، ص 374)

 (6) (کتاب الغیبه، نعمانى، ص 252)

 (7) (بحارالانوار، ج 52، ص 223)

 (8) (بحارالانوار، ج 52، ص 321)

 (9) (عصر ظهور، على کورانى، ترجمه: عباس جلالى، ص 370)

 (10) (عصر ظهور، على کورانى، ص 369)